Co nazywamy siłami operacyjnymi
Okna oraz drzwi balkonowe ze skrzydłami na zawiasach, a także te przesuwne, powinny być badane pod kątem ustalenia odporności na działanie sił i/albo momentów obrotowych potrzebnych do zwolnienia albo zamknięcia okna w sytuacji, gdy dochodzi rozpoczęcia ruchu skrzydła tak w kierunku otwierania, jak i zamykania. Badanie powinno być prowadzone w ustalonej kolejności w zakresie przykładania oraz pomiaru operacyjnych sił i momentów obrotowych:
- Wyzębienie okucia zamykającego lub blokującego.
- Rozpoczęcie otwierania do pierwszych 100 milimetrów.
- Rozpoczęcie zamykania do momentu zazębienia okucia zamykającego lub blokującego.
- Całkowite zazębienie okucia zamykającego lub blokującego.
Opisana powyżej sekwencja jest powtarzana dwukrotnie. Następnie oblicza się średnią wyników
| Odporność na siły operacyjne | Klasa 1 | Klasa 2 |
| Skrzydło okienne | 100 N | 30 N |
| Klamki (uruchamiane ręcznie) | 100 N lub 10 Nm | 30 N lub 5 Nm |
*Klasyfikacja nie uwzględnia cech szczególnych takich, jak na przykład odporność na włamanie (PN-EN 13115 pkt.1). Przez wzgląd na zakres badań, siły operacyjne są właściwością powiązaną w sposób bezpośredni ze sprawnością oraz komfortem codziennego korzystania z okien i drzwi balkonowych. Warto zdawać sobie sprawę z faktu, iż norma klasyfikacyjna (przynajmniej do tej pory) nie różnicuje wymagań w zależności od wymiarów konstrukcji okiennych oraz ich budowy, a co za tym idzie – zaprezentowane w powyższej tabeli wartości mają charakter graniczny tak w przypadku małego okna jednoskrzydłowego, jak dużych, dwuskrzydłowych drzwi balkonowych z ruchomym słupkiem czy drzwi tarasowych PSK lub HST o szerokości 6 metrów. Z punktu widzenia potencjalnego klienta, informacja odnośnie poziomu zbadanych oraz deklarowanych wartości sił
okiennych może się okazać istotna w sytuacji, gdy z okien i drzwi balkonowych korzystać będą osoby starsze, niepełnosprawne lub dzieci. Sprzedawcom okien, umiejętność określania oraz badania wartości sił operacyjnych znajdzie zastosowanie w przypadku każdorazowej reklamacji związanej z tak zwanym „haczeniem się okien.”
Można przyjąć, że nawet minimalne opory podczas manewrowania klamką lub zamykania czy otwierania skrzydeł nie są oznaką wadliwości produktu w rozumieniu art. 556 K.C., o ile wartości sił operacyjnych mieszczą się w wymaganiach normy PN-EN 13115 i są zgodne z deklarowanymi wartościami. W tej sytuacji, ewentualna „regulacja okuć” czy inne czynności podjęte w celu eliminacji zjawiska będą miały charakter wyłącznie bieżącej obsługi eksploatacyjnej. Jeśli chodzi natomiast o przekroczenie normowej wartości sił operacyjnych, w większości przypadków będziemy mieli do czynienia z wadą okna możliwą do usunięcia przez naprawę opierającą się o „regulację okuć.”