Przedpłata. Zaliczka. Zadatek. Warunki w umowie.

Zadatek, zaliczka - czym się różnią? 

Zadatkiem nazywamy zabezpieczeniem wykonania umowy i rodzajem odszkodowania za (ewentualne) niewykonanie umowy, natomiast zaliczka to kwota wpłacona na poczet przyszłych należności oraz stanowi formę zabezpieczenia wykonania umowy, lecz jedynie część ceny.

W umowach stosowane są postanowienia, które dotyczą przepadku wpłaconej przez konsumenta zaliczki, w wypadku odstąpienia od umowy. Wtedy należy uznać za przykład klauzul niedozwolonych.

Jakie są różnice?

Najistotniejsze różnice między zaliczką a zadatkiem są następujące;

W zaliczce wyróżniamy:

• jeśli umowa zostanie rozwiązana ze strony dającej zaliczkę może ona upominać się jej zwrotu, natomiast jeśli rozwiąże ją strona biorąca zaliczkę, jest ona zobowiązana do zwrotu pobranej zaliczki,
• jeśli umowa zostanie rozwiązania za zgodą obu stron, to zwracane są sobie nawzajem świadczenia, w tym także zaliczkę,
• po wykonaniu usługi następuje naliczenie w jej cenę.

W zadatku natomiast rozróżniamy:

• jeśli w umowie nie została wykonana (np. z uwagi na rezygnację strony, która dała zadatek) to zadatek przepada na rzecz biorącego zadatek, 
• jeśli w umowie wszystko jest w porządku, została wykonana prawidłowo, zadatek zostanie zaliczony na poczet ceny, 
• umowa, która została rozwiązana za zgodą obydwu stron, zostaje zwrócone sobie wzajemnie świadczenia, w tym także zadatek,
• umowa, która nie została zrealizowana z przyczyn leżących po stronie, która bierze zadatek, strona dająca go może od umowy odstąpić i żądać zwrotu zadatku w podwójnej wysokości.

To, czy wpłacona kwota jest zaliczką bądź zadatkiem decyduje pomiędzy stronami zawarta umowa.

Pieniądze wręczone drugiej stronie stają się zadatkiem, ale tylko (i wyłącznie!) wtedy, gdy zostanie to określone w zawartej umowie (gdy nie będzie to zaznaczone będzie to zaliczka, podobnie gdy w umowie zostanie zastrzeżone, iż wpłacona kwota jest zaliczką na poczet wykonywanej umowy).

Na tle życia codziennego najczęściej jest wpłacane kontrahentom na poczet przyszłego zawarcia umowy wykonania usługi (bądź innych czynności) pewną kwotę. Takie sytuację są również bardzo często wykonywane przy zlecaniu wymiany okien/drzwi.

Wydaje się być tak samo, prawda?

Tak, ale skutki wręczania wykonawcy zaliczki bądź zadatku są jak widać inne. Są na to przepisy prawne, które określają obie formy "przedpłaty".

W obu typach umów (zadatku lub zaliczki) NIE JEST dopuszczalne zastrzeżenie odstępnego, czyli odstąpienia od umowy za zapłatą o wyznaczonej kwocie. Jeśli umowa jest zawierana na odległość, jak i poza pomieszczeniem przedsiębiorstwa mamy prawo odstąpić w ciągu dziesięciu dni bez podawania przyczyny.

W skrócie...

Jak można określić krótką i zwięzłą definicję zadatku i zaliczki?

Zadatek jest zabezpieczeniem wykonania umowy, jest rodzajem odszkodowania za ewentualne niewykonanie umowy.

Zaliczka to kwota wpłacona na poczet przyszłych należności i nie stanowi (jak zadatek formy, która zabezpiecza wykonanie umowy) część ceny.

Konsument dokonujący jakichkolwiek przedpłat itp. należą się od nich odsetki ustawowe, które są liczone od daty dokonania przedpłaty.