Zadatek cz.1
Ogólny sposób funkcjonowania instytucji zadatku został opisany w treści art. 394 § 1 Kodeksu cywilnego, w którym zostało stwierdzone, co następuje: „W braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.” Należy tutaj wyraźnie podkreślić, iż określone tu skutki prawne występują jedynie w sytuacji braku odmiennych postanowień umownych czy zwyczaju.
Na mocy powyższej ustawy, zadatkowi przypisana jest funkcja dyscyplinująca oraz odszkodowawcza, jako że modyfikuje on oraz zaostrza standardowy reżim odpowiedzialności kontraktowej. Danie oraz przyjęcie go, ma taki skutek, iż jeżeli którakolwiek ze stron nie wywiąże się ze swojego obowiązku umownego, co polegać może również na świadczeniu rzeczy niewłaściwej jakości, druga strona może wedle własnego uznania żądań wykonania umowy z wszelkimi wiążącymi się z tym konsekwencjami oraz odpowiedzialnością na zasadach ogólnych (art.471 K.C.) lub też, co wiąże się z rezygnacją z wykonania, odstąpić od podpisanej umowy, nie wyznaczając terminu dodatkowego, lecz obciążając drugą stronę konsekwencjami pod postacią żądania „sumy dwukrotnie wyższej.”
Wyrok sądu najwyższego
Na mocy wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25.06.2009 r sygn. akt III CZP 39/09 zostało stwierdzone, co następuje: „W razie niewykonania zobowiązania wierzyciel, który nie odstąpił od umowy może dochodzić naprawienia szkody na zasadach ogólnych, a należne mu odszkodowanie nie jest ograniczone do wartości zadatku lub jego podwójnej wysokości.[...] Zadatek ma przede wszystkim stymulować strony do wykonania zawartej umowy, natomiast odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy stanowi prawną formę rekompensaty za szkody jakie strona poniosła w razie gdy umowa już została niewykonana lub wykonana nienależycie.” Należy w tym miejscu zwrócić szczególną uwagę na fakt, iż zawierając umowę na dostawę oraz montaż okien, gdzie przedpłata ma, z woli stron, charakter zadatku, w sytuacji odstąpienia od umowy przez dającego zadatek wierzyciela, mamy do czynienia ze szczególnym przypadkiem, gdzie wyłączone zostaje stosowanie art. 491 § 1 K.C., który uzależnia możliwość odstąpienia od wzajemnej umowy od bezskutecznego upływu wyznaczonego osobno terminu dodatkowego.